بلاک چین در واقع یک فناوری متن‌باز است که کسی صاحب آن نیست و کاربردهای فراوانی در صنایع و حوزه‌های مختلف دارد. فناوری بلاک چین به زبان ساده نوع جدیدی از شبکه اینترنتی است که در آن اطلاعات مختلف به صورت بلوک‌هایلنگر هم شکل طبقه بندی می‌شوند. از مهمترین حوزه های عمل بلاک چین صنعت مالی و بانکداری است. روابط عمومی بانک توسعه صادرات ایران پژوهشی با موضوع کاربردهای فناوری بلاک چین در صنعت بانکداری انجام داده که در ادامه می خوانید:

 در این بررسی آمده است: اگر واضح‌تر بخواهیم تفاوت اصلی و عمده این نوع خاص از شبکه بهم پیوسته را با شبکه اینترنت عادی عنوان کنیم، باید به نحوه ذخیره سازی اطلاعات اشاره کرد. این بدان معناست که اطلاعات رد و بدل شده در شبکه اینترنت عادی به صورت متمرکز در یک سرور اصلی ذخیره می‌شوند که توسط هکرها و نهادهای ذی‌ربط قابل دسترسی و ردیابی هستند این در حالی است که اطلاعات منتقل شده در شبکه بلاک چین امکان دسترسی، نفوذ و ردیابی را به هیچ نهاد و یا فرد حقیقی و حقوقی نمی‌دهند.

در واقع به زبان ساده می‌توان این چنین بیان کرد که بلاک‌چین یک پایگاه توزیع داده مبتنی بر اجتماع میلیون‌ها نقطه اشتراک است که به صورت هم زمان داده‌هایی در آن ثبت و اصلاح می‌شود که می‌توان با بهره‌گیری از این پلتفرم باز، آزاد و در عین حال پیچیده، به تبادلات مالی، علمی و اطلاعاتی پرداخت که از مهم‌ترین فناوری‌های مبتنی بر پلتفرم بلاکچین می‌توان به ارزهای دیجیتال رمزنگاری شده همچون بیت کوین و نظام‌های مالی و بانکی اشاره کرد.

اصلی ترین تاثیر بلاک چین بر روی صنعت مالی و فعالیت بانکداری است. می توان گفت کاری که اینترنت با رسانه‌ها کرد را بلاکچین با بانک‌ها و موسسات مالی خواهد کرد.

 بلاک چین نقطه عطفی است از حرکت بانکداری سنتی به سمت بانکداری کاملا مدرن. افتتاح آسان حساب بانکی در دور افتاده‌ترین مناطق جهان توسط بلاکچین به آسانی انجام خواهد شد. شفافیت های مالی بسیار بیشتر شده و هزینه‎ها به شدت کاهش پیدا خواهد کرد. در آینده شعبه بانکی به صورتی که الان شاهد هستیم وجود خارجی نخواهد داشت!

وقتی بلاکچین و رمزارزها وارد ماجرا می شوند، حاشیه امنیت بانک‌ها به خطر می افتد. تپسکات میگوید سیستم‌های پرداخت امروز به شکل بی اهمیتی پیچیده و کند هستند. در آینده تنها اطلاعات لازم برای تراکنش های وابسته به بلاکچین آن است که آیا خریدار به اندازه کافی پول دارد یا نه. برای رهن و گرو گرفتن، کاربر باید اطلاعات مربوط به درآمد، دارایی ها و تاریخچه تراکنش های مالی را هم داشته باشد. بانک ها احتمالا از بین نمی روند اما باید شیوه کارکرد خود را از انتقال پول به کارهای موثرتری تغییر دهند.

پنج کاربرد فناوری بلاکچین در صنعت بانکداری

تقریباً روزی نیست که خبر جدیدی در خصوص تلاش بانک‌ها برای استفاده از فناوری بلاک چین جهت انجام خدمات فعلی بانکی به گوش نرسد. بلاک چین با ترکیب پایگاه‌های داده مشترک و قابلیت رمزنگاری، این امکان را به طرف‌های مختلف می‌دهد که بتوانند به طور همزمان به چند دفتر کل دیجیتالی به‌روز که دستکاری آن غیر ممکن است، دسترسی یابند.

بلاک چین زیربنای ارزهای دیجیتال از جمله بیت کوین است و در ابتدا بسیاری از بانک‌ها با دیده شک و تردید نسبت به آن می‌نگریستند ولی این نگرش در سال‌های اخیر به طرز چشمگیری تغییر یافته است. هر چند نظارت‌های دقیق و قانونی بر جذب سرمایه از طریق عرضه اولیه کوین های دیجیتالی یا به اصطلاح ICO، بخش اعظم اخبار دنیای ارزهای دیجیتال را به خود اختصاص داده است، ولی باز هم فناوری بلاک چین، واژه کلیدی و مهم این حوزه به شمار می‌رود.

در شش ماهه نخست سال ۲۰۱۷، شرکت‌های فعال در حوزه بلاک چین توانستند ۲۴۰ میلیون دلار سرمایه جذب کنند. بخش زیادی از این مبلغ، از طرف بانک‌ها تامین شده است. به عنوان مثال می‌توان به جذب سرمایه ۱۰۷ میلیون دلاری توسط R۳ اشاره کرد. R۳ یکی از بزرگترین آژانس‌های پرداخت وام در جهان به شمار می‌رود و دفتر آن در نیویورک واقع شده است. بر اساس گزارش مالی سه ماهه دوم سال گذشته میلادی که توسط شرکت KPMG فراهم شده است، سرمایه‌گذاری در بلاک چین در سال گذشته به ۳۶۷ میلیون دلار رسیده که نسبت به سال پیش از آن دو برابر رشد نشان می‌دهد.

بسیاری از این سرمایه‌گذاری‌های جدید توسط بانک‌ها و با هدف ایجاد کنسرسیوم‌هایی از شرکت‌های هم‌فکر شکل گرفته است که می‌کوشند با شیوه گواه اثبات مدعا (proof of concept)، قابلیت‌های این فناوری نوظهور را تست و بررسی کنند. تقریباً در تمام این موارد، جنبه تجاری دغدغه اصلی نیست و چندان مد نظر قرار نمی‌گیرد.

اکنون این سوال مطرح می‌شود که کدام یک از عملیات بانکی با بهره‌گیری از بلاک چین می‌تواند دچار تحول گسترده ای شود؟ فایننشیال تایمز در گفتگو با تعداد زیادی از کارشناسان امور بانکی، مشاوران و تحلیلگران، پنج حوزه‌ای را که احتمالاً بیش از دیگر بخش‌های صنعت بانکداری از بلاک چین بهره‌مند خواهد شد، به بحث گذاشته است.

۱. تسویه و پایاپای مبادلات
کارشناسان بر این باورند که پیچیده بودن فرایند ثبت اطلاعات وام‌ها و ایمن‌سازی این بخش، سالانه میلیاردها دلار هزینه به بانک‌ها تحمیل می‌کند.

شرکت مشاوره مالی اکسنچر (Accenture) پیش‌بینی کرده است که اگر بانک‌های بزرگ سرمایه‌‎گذار، از فناوری بلاک چین برای رشد کارایی بخش تسویه و پایاپای مبادلات (Clearing and Settlement) استفاده کنند، می‌توانند باعث ۱۰ میلیارد دلار صرفه جویی شوند.

ریچارد لامب (Richard Lumb) مدیر خدمات مالی این شرکت مشاوره می‌گوید:

بخش تسویه در بانک‌ها، اولین جایی است که تاثیر استفاده از بلاک چین در آن مشاهده می‌شود. شرکت استرالیایی Deutsche Börse که یک مرکز مبادله سهام و یک نهاد سپرده‌گذاری و تسویه وجوه به شمار می‌رود، نمونه‌ای از این دست است.

وی افزود: امروزه این کار از طریق رد و بدل کردن تعداد زیادی پیام بین مراکز مختلف، و به صورت دستی انجام می‌شود. به همین دلیل فرصت بی‌بدیلی برای استفاده از بلاک چین در نظام بانکداری جهت بازسازی زیربنایی این بخش پدیدار گشته است.

یک مثال خوب در این خصوص، بازسازی بورس اوراق بهادار استرالیا است که حجم زیادی از اطلاعات تسویه بعد از مبادلات سهام را به یک سیستم بلاک چین منتقل کرده است. شرکت Digital Asset Holdings به مدیریت بلایث مسترز (Blythe Masters) این پروژه را کلید زده است.

در آمریکا شرکت سپرده‌گذاری و تسویه وجوه (DTCC) با همکاری آی‌بی‌ام، R۳ و Axoni نیز قصد دارد تا اواخر سال آینده، اطلاعات بعد از انجام مبادلات سهام را به یک سیستم بلاک چین منتقل سازد. اگر این کار به خوبی پیش برود، قرار است که سایر امور مرتبط در این نهاد نیز به بستر بلاک چین منتقل شود.

پروژه های مختلفی در این خصوص در دست اجراست ولی استوارت گراهام (Stuart Graham) مدیر اجرایی شرکت تحلیل مالی  Autonomous Research معتقد است که در نهایت، تنها یک راه حل مورد توافق دست‌اندرکاران این صنعت قرار خواهد گرفت. وی می‌گوید:در چند سال آینده که ابزارهای موفق و کارآمد عیان می‌گردد، شما به وضوح صفی طولانی از سایر بخش‌های این صنعت را پشت سر این ابزارها مشاهده خواهید کرد. به ویژه با توجه به این که صنعت مالی از ناکارآمدی و کاغذبازی سیستم بانکداری فعلی ناخشنود و گلایه‌مند است.

۲. پرداخت‌ها
بانک‌های مرکزی در سراسر جهان در حال بررسی قابلیت‌های بلاک چین برای ایجاد تغییر در سیستم‌های پرداخت خود و یا حتی استفاده از آن برای راه‌اندازی ارزهای دیجیتال هستند. این موضوع تا حدودی پاسخ به چالشی است که می‎گوید ارزهای دیجیتال مستقل مانند بیت کوین می‌تواند بر سیاست‌های کنترل پولی آنها سایه‌ افکنده باشد. همچنین استفاده از بلاک چین توسط بانک‌های مرکزی در اقصی نقاط جهان نشان می‌دهد که این موسسات مالی به مزایای بالقوه استفاده از بلاک چین به عنوان سیستم پرداخت واقف شده‌اند.

سایمون وایتهاوس (Simon Whitehouse) از شرکت اکسنچر می‎گوید: همه در حال پیگیری و بررسی بلاک چین هستند و همه منتظر هستند تا ببینند چه کسی اولین قدم را به سمت استفاده از آن بر می‌دارد. البته ایجاد تغییرات بنیادین در نظام پرداخت‌های نوین، فرایند بسیار پیچیده‌ای است و به تعداد زیادی نیروی کاری ماهر نیاز دارد.

در این میان، موسسات مالی از تعلل بانک‌های مرکزی به تنگ آمده‌اند و خود اقدام به راه‌اندازی پروژه‌های مختلف کرده‌اند. به عنوان مثال، بانک UBS سوئیس کوین تسویه ارائه داده است که هدف از آن، تولید و عرضه توکن‌های یک ارز دیجیتال جدید برای استفاده در بازار مالی سوئیس می‌باشد.

لی براین (Lee Braine) مدیر ارشد بخش فناوری در بانک سرمایه‌گذاری بارکلیز که در حال حاضر با پروژه UBS همکاری دارد، می‌گوید: بانک‌ها برای راه‌اندازی رمز ارزهای دیجیتالی خودشان به چندین سال زمان نیاز دارند. به همین دلیل ما به دنبال یک راه جایگزین برای ساخت این ارزها هستیم که در عین حال امکان تسویه را نیز داشته باشد. زیرا اینها دارایی‌هایی است که پشتوانه آن توسط بانک مرکزی نگهداری می‌شود.

در زمینه پرداخت‌های برون مرزی، رقابت سختی در جریان است. از یک طرف سوئیفت، سیستم پیام‌رسان بین بانکی، برای ارسال پرداخت‌هایی به ارزش تریلیون‌ها دلار مورد استفاده قرار می‌گیرد، و از طرف دیگر تعداد شرکت‌هایی که با بهره‌گیری از فناوری بلاک چین به دنبال صرفه‌جویی در زمان و هزینه‌ها هستند، به طرز روزافزونی در حال افزایش است. کمپانی ریپل (Ripple) در سان فرانسیسکو سردمدار این جریان است.

سوئیفت در حال بررسی بلاک چین است ولی همچنان رقابت سختی با ریپل دارد. ریپل در تاریخ ۱۶ تا ۱۸ اکتبر کنفرانسی در تورنتو برگزار کرد که سخنران اصلی آن بن برننکی (Ben Bernanke) رئیس سابق بانک مرکزی آمریکا بود. همزمان سوئیفت همایش سالانه خود موسوم به سیبوس (Sibos) را هم در همان شهر برگزار کرد. این یک مورد روشن از صف‌آرایی این دو رقیب برای کسب جایگاه قانونی نخست به شمار می‌رود.

۳. تامین مالی مبادلات تجارت
تامین مالی اغلب مبادلات تجاری در جهان هنوز هم با کاغذ انجام می‌شود. به عنوان مثال، صورت حساب بارنامه‌ها و اعتبارنامه‌ها به وسیله پست و فکس به اقصی نقاط جهان فرستاده می‌شود. به نظر می‌رسد بسیاری از بانکداران منتظر مدرنیزه شدن این وضعیت هستند. بسیاری معتقدند بلاک چین راه حل روشن این مشکل است چرا که افراد زیادی نیاز دارند که به اطلاعات مشترکی دسترسی داشته باشند.

وایتهاوس از شرکت اکسنچر می‌گوید:این موضوع یک عنصر فوق‌العاده مهم در زنجیره تامین به شمار می‌رود و فناوری بلاک چین بسیاری از پارامترهای مورد نظر را در خود دارد. به عنوان مثال، اگر شما بخواهید کالایی را از کشور چین به نقطه‌ای دیگر از جهان انتقال دهید، حدود ۵۰ نفر نیاز دارند تا به این اطلاعات دسترسی داشته باشند.

چارلی کوپر (Charley Cooper) مدیر عامل R۳ می‌گوید:لزوم وجود بلاک چین در حوزه تامین مالی مبادلات تجاری کاملاً مشهود است. انجام این کار با استفاده از دستگاه فکس و مهر زدن بر روی کاغذ، بسیار قدیمی است.

با این حال کارشناسان معتقدند که بانک‌ها به تنهایی قادر نیستند به مزایای بلاک چین دست یابند.

ویوک راماچاندران (Vivek Ramachandran) سرپرست نوآوری بانکداری تجاری در HSBC -بزرگترین ارائه‌دهنده مبادلات مالی در جهان- می‎گوید:در حال حاضر برای حمل نفت از سنگاپور به مالزی، به یک روز زمان نیاز است و یک هفته زمان، صرف رسیدگی به پرونده‌های کاغذی مربوط به آن می‌شود. دیجیتالی کردن امور مبادلات مالی بدون دیجیتالی کردن کل پروسه معاملات بی‌معنی است.

وی افزود:به جز شرکت‌های حمل و نقل، باید کارگزاری‌ها و نمایندگی‌ها، و نیز بخش‌های دیگری از قبیل گذرگاهای بندری، امور مالیاتی و شرکت‌های بیمه نیز دیجیتالی شوند. وقتی از مهر فیزیکی برای تایید اوراق استفاده می‌شود، به این معناست که این بخش هنوز دیجیتالی نشده است. باید تمام فرایند از ابتدا تا پایان شکل دیجیتالی به خود بگیرد.

بنا به گفته این کارشناس، در حال حاضر چندین استارت‌آپ از جمله شرکت Wave در اسرائیل، EssDocs در مالتا و Bolero در انگلیس، مشغول کار بر دیجیتالی کردن بارنامه‌ها هستند. وی پیش‌بینی کرده است که برای دیجیتالی کردن تمام مبادلات تجاری مانند شکر یا انرژی، پنج سال زمان نیاز است. با این وجود فناوری بلاک چین این توانایی را دارد که در این حوزه، تغییراتی بنیادین پدید آورد.

۴. هویت
در صنعت بانکداری، تایید هویت مشتریان و معامله‌گران امری بسیار حیاتی است. بدون آن، وام‌دهندگان به سرعت جایگاه خود را به عنوان یک نهاد مورد اعتماد برای سپرده‌گذاری مردم از دست خواهند داد. قانون‌گذاران، بانک‌ها را مسئول نظارت بر قانونی بودن تراکنش‌های میان کاربران می‌دانند و در صورت وقوع جرم یا اعمال خلاف قانون توسط مشتریان، بانک‌ها را به دلیل سهل‌انگاری مواخذه می‌کنند.

سال‌هاست که بانک‌ها می کوشند یک راهکار دیجیتالی مشترک برای ثبت و به روزرسانی اطلاعات هویتی مشتریان به دست آورند ولی به دلیل نیازهای متعارض نهادهای مختلف نظارتی، این تلاش‌ها برای رسیدن به یک فرمول قابل قبول تاکنون به نتیجه نرسیده است. بسیاری معتقدند بلاک چین به دلیل امنیت و ماهیت رمزنگاری شده خود و نیز قابلیت به‌اشتراک‌گذاری یک داده در هر لحظه و با چند نهاد مختلف، می‌تواند یک راه حل مناسب برای این موضوع باشد.آقای وایتهاوس از شرکت اکسنچر می‌گوید:به نظر ما یک بانک اطلاعاتی حاوی هویت‌های افراد، موضوع بسیار مهمی است.

شرکت اکسنچر اخیراً در پروژه‌ای مشترک بین سازمان ملل و مایکروسافت، در تهیه بستر بلاک چینی برای ثبت احوال افرادی که فاقد برگه‌های هویت کاغذی هستند، همکاری داشته است. وی افزود: تاثیر استفاده از شبکه بلاک چین در به‌کارگیری اطلاعات هویتی برای «شناخت مشتری» و «مبارزه با پولشویی» به راحتی قابل مشاهده است. خصوصاً با توجه به این که هزینه این کار برای بانک‌ها سر به فلک می‌کشد و خسارت از بین رفتن آنها نیز بسیار سنگین است.

هم اکنون شرکت‌های نوپای بسیاری همچون Cambridge Blockchain، Tradle، Credits و Blockstack در حال کار بر روی ساخت سیستم‌های بلاک چینی برای شناسایی هویت مشتریان هستند.

مسئله هویت، ستون فقرات تلاش‌های شرکت R۳ در پروژه خود موسوم به نام Corda است که یک سیستم عامل مبتنی بر بلاک چین برای بانک‌ها می‌باشد. آقای کوپر می‎گوید:

شناسایی هویت یک مولفه اصلی است. اگر مسئله شناسایی هویت افراد حل نشود، نمی‌توان از بلاک چین در هیچ برنامه‌ای استفاده کرد. تصور کنید شما اطلاعات حساب افراد را داشته باشید ولی دقیقاً ندانید که آن حساب متعلق به چه کسی است.

۵. وام‌های سندیکایی
وام سندیکایی یا Syndicated loan به وامی اطلاق می‌شود که با تامین وجه و همکاری چندین بانک تجاری یا بانک سرمایه‌گذاری به یک مشتری اعطا می‌شود. این وام‌ها معمولاً مبالغ بالا را شامل می‌شوند.

در حال حاضر انجام پروسه بانکی برای پرداخت مبلغ وام درخواستی جهت توسعه سندیکاهای آمریکایی، به طور میانگین به ۱۹ روز کاری زمان می‌برد. بعد از پرداخت وام توسط مشتری و تغییر آن از یک دست به دست دیگر، باز هم به ارتباطات زیادی از طریق فکس نیاز خواهد بود.

امانوئل آیدو (Emmanuel Aidoo) مدیر بلاک چین شرکت Credit Suisse می‎گوید:

این حوزه از جاهایی است که تا کنون سهم زیادی از به‌کارگیری فناوری‌های خلاقانه نداشته است.

Credit Suisse یکی از ۱۹ موسسه مالی است که با همکاری Synaps، یک کنسرسیوم بلاک چینی برای ارائه وام‌های سندیکایی بر مبنای سیستم‌های بلاک چین سازماندهی کرده است. آقای آیدو می‌گوید:

این فناوری یک بستر کامل برای مدیریت وام در تمام چرخه گردش آن است. این کنسرسیوم انتظار دارد تا سال آینده فرایند یک یا دو وام را در این پلتفرم کلید بزند.

به گفته وی، چالش اصلی در این خصوص عبارت است از یافتن راهی برای برقراری ارتباط بین دو بلاک چین مجزا از هم. اگر این اتفاق بیفتد، پروسه تغییر مالک وام، به صورت آنی در تمام سیستم‌ها منعکس می‌شود.

البته باید در نظر داشت که اینجا هم مانند حوزه فاینانس تجاری، بلاک چین به تنهایی قادر نیست تمام ناکارآمدی‌های سیستم وام‌های سندیکایی را برطرف کند. آقای آیدو می‌گوید این فناوری به خودی خود یک راهکار جادویی برای حل تمام مشکلات نیست بلکه می‌تواند در فرایندهای مالی تغییر و تحولاتی به وجود آورد.

چگونه بلاکچین آینده بانکداری را شکل می دهد؟

همانطور که ممکن است تا به حال متوجه شده باشید، قانون‌گذاران صنعت بانکی در سراسر جهان اقدامات سختگیرانه‌ای برای تنظیم قوانین مالی و بانکی انجام می‌دهند. ترکیب این موضوع با ماهیت محافظه‌کار فرایند‌ها در بخش بانکی باعث مقاوم شدن این صنعت نسبت به تکنولوژی‌های به روز دنیا شده است. اما با رواج گسترده تکنولوژی بلاکچین در چند سال اخیر، محبوبیت فراگیر ارز‌های رمزنگاری شده و رشد انحصاری ICO، بانک‌ها و موسسات مالی به این نتیجه رسیده‌اند که پتانسیل‌های تکنولوژی بلاکچین دیگر قابل انکار نیست. بدون شک جهان کنجکاو است تا ببیند که چگونه این فناوری امیدوار کننده، آینده بانکی را تحت تاثیر قرار خواهد داد.

امروزه بانک‌های بزرگ در حال انجام تست‌هایی بر روی ویژگی غیر متمرکز بودن بلاکچین و پیاده‌سازی کردن آن بر فرآیند‌های کسب‌و‌کار خود هستند. آن‌ها همچنین سعی بر این دارند که بر پروژه‌ها و استارتاپ‌های توسعه‌دهنده راه‌حل‌های مبتنی بر بلاکچین سرمایه‌گذاری کنند. یکی از مطالعات انجام شده توسط کمپانی Accenture نشان می‌دهد که بیش از نیمی از مدیران برتر بانکی ادعا می‌کنند که Blockchain نقش مهمی در موفقیت شرکت‌های مالی و بانک‌ها در آینده‌ای نزدیک دارد. تحلیلگران Accenture به این نتیجه رسیده‌اند که بخش بانکی تا سال ۲۰۲۲ تا ۲۰ میلیارد دلار از طریق اجرای بلاکچین صرفه جویی خواهد کرد.

بلاکچین؛ نوش دارویی برای فینتک‌ها

بلاکچین می‌تواند بسیاری از مشکلاتی که امروزه بانک‌ها و سازمان‌های مالی با آن مواجه هستند را حل کند. این تکنولوژی ویژگی‌های جالبی دارد که آن را بسیار جذاب می‌نماید. بلاکچین سطح امنیت بالایی را در ذخیره و انتقال اطلاعات فراهم می‌کند، دارای یک زیرساخت شبکه متمرکز و شفاف است، غیر متمرکز است و همچنین هزینه‌های عملیات بسیار پایینی دارد. این ویژگی‌های قابل توجه، بلاکچین را به راه‌حلی پر تقاضا و موثر تبدیل کرده است؛ حتی در محیط سختگیرانه و محتاطانه صنعت بانکداری.

اکثر موسسات مالی و اعتباری بسیاری از فعالیت‌های خود را توسط شرکت‌های واسطه‌گر انجام می‌دهند. مشارکت آنها خدمات این موسسات را بسیار گران‌تر می‌کند. پیاده‌سازی تکنولوژی بلاکچین این واسطه‌گران غیر ضروری را حذف می‌کند و به مشتریان و بانک‌ها خدمات ارزانتری ارائه می‌دهد. بانک‌ها در تطابق با تکنولوژی Blockchain فعال‌تر از سایر موسسات عمل می‌کنند.

بلاکچین در چه زمینه هایی راه حل ارائه می دهد؟

پرداخت

کاهش هزینه‌ها و افزایش سرعت نقل و انتقالات بین‌المللی میان بانک‌ها از زمینه‌های اصلی است که بانک‌ها و سایر موسسات مالی قادر به اجرای فن‌آوری بلاکچین در آن می‌باشند. شرکت‌های بزرگ مالی و تحلیلگران مالی در ابتدا تکنولوژی بلاکچین را در آینده نزدیک به عنوان یک جایگزین ممکن برای سیستم انتقال بانکی SWIFT معرفی می‌کنند.

 

سیستم شناسایی مشتریان

یکی دیگر از زمینه‌های کاربردی Blockchain در صنعت بانکداری، ایجاد یک سیستم شناسایی مشتری بر اساس تکنولوژی دفتر کل توزیع شده (distributed ledger technology) است. این موضوع بسیار با اهمیت است چرا که موسسات اعتباری هنگام پرداخت وام، مشتری را شناسایی و اطلاعات او را بررسی می‌کنند. بلاکچین دسترسی به اطلاعات مشتریان را بسیار آسان می‌نماید. این اطلاعات به طور کاملا ایمن ذخیره می‌شوند و در صورت نیاز، بانک‌های دیگر نیز به آن دسترسی پیدا می‌کنند.

وام‌ها و سپرده‌ها

رابطه مستقیمی میان بانکداری، خدمات مالی، بیمه سپرده و وام وجود دارد. حتی در کشورهای توسعه یافته فعالیت‌های بانکی اغلب برای نامطمئن بودن و آسیب‌پذیری مورد انتقاد قرار می‌گیرند. قانون‌گذاران دولتی سپرده‌های بانک‌های خصوصی را با ارزهای سنتی (پول نقد) بیمه می‌کنند. یک سیستم غیرمتمرکز برای وام و سپرده مبتنی بر تکنولوژی دفتر کل، نه تنها تمرکز زدایی می‌کند بلکه از ورشکستگی بانک‌ها نیز جلوگیری می‌کند؛ چرا که یک سازمان خاص سپرده‌ها را کنترل نمی‌کند.

بیمه

یکی دیگر از راه‌های مهمی که بیمه سنتی می‌تواند بهبود یابد، خودکار کردن پرداخت هزینه‌ی بیمه است. اگر سیستم بر اساس قراردادهای هوشمند کاملا به صورت خودکار انجام شود و تاخیر‌های وابسته به امور اداری شامل گرفتن تاییده از مدیران مختلف از آن حذف شود، مردم قادر خواهند بود پول خود را بلافاصله دریافت کنند.

غیر متمرکز بودن (Decentralization) در صنعت بانکداری تضمینی برای ثبات و قابل اطمینان بودن است.

بانک ها در حال آزمایش و اجرای این تکنولوژی هستند

اداره پردازش داده‌های اعتباری، که وابسته به انجمن بانک لهستان است، تاریخچه اعتبار حدود ۱۵۰ میلیون از مردم اروپا را ثبت می‌کند. شرکت فینتک بریتانیایی Billon Group که سال گذشته یک میلیون یورو جهت سرمایه‌گذاری در اروپا دریافت کرده بود، یک سیستم مبتنی بر بلاکچین راه اندازی کرد که توسط آن می‌تواند اطلاعات مربوط به مشتریان را پردازش کند. مدیریت این اداره معتقد است که راه حل زنجیره بلوک مطابق با الزامات قانونی و مقررات حفاظت از داده‌هاست و در عین حال نیازهای صنعت نیز برآورده شده و بهره‌وری افزایش پیدا کرده است.

محصولی که Billon Group ارائه می‌دهد در حال حاضر توسط هشت بانک اصلی لهستان مورد آزمایش و اجرا قرار گرفته است. مدیریت این بانک‌ها معتقدند که بلاکچین به طور اساسی طریقه ثبت، ذخیره و انتقال اطلاعات میان بانک‌ها و کاربران را تغییر می‌دهد. یکی از نمایندگان شرکت Billon Group می‌گوید که شرکت در حال توسعه و معرفی راه‌حل‌های مبتنی بر بلاکچین است؛ نه تنها برای ذخیره و پردازش اطلاعات بلکه برای انجام عملیات با پول نقد. هدف این پروژه ایجاد انقلابی در مدیریت داده‌ها‌ست به طوری که به کاربران امکان می‌دهد اطلاعات شخصی خود را به صورت محرمانه و امن کنترل کنند.

یکی از بزرگترین گروه‌های بانکی اسپانیایی و همچنین یکی از بانک‌های پیشرو در انگلستان، Grupo Santander،  از پیشگامان پیاده‌سازی فن‌آوری زنجیره بلوک در صنعت بانکی است. سانتاندر که توسط Banco Group اداره می‌شود، سیستم پرداخت کاملا اتوماتیک One Pay FX مبتنی بر تکنولوژی بلاکچین را به تازگی پیاده‌سازی کرده است. هدف اصلی این سیستم بهینه‌سازی پرداخت‌ها بین اروپا و آمریکای جنوبی با استفاده از تکنولوژی دفتر کل توزیع شده است. این بانک اسپانیایی خدماتی را برای تسریع معاملات بانکی بین المللی و کاهش هزینه‌های مربوط به پردازش آنها راه‌اندازی کرده است. این سرویس بر روی بلاکچین ریپل اجرا می‌شود. این بلاکچین به دلیل همکاری با American Express و Western Union بسیار شناخته شده است.

Banco Santander همچنین در حال توسعه و آزمایش یک راه حل مبتنی بلاکچین برای انجام رای‌گیری سهامداران است که مربوط به نیازهای شرکای اصلی، از جمله Trust، Broadbridge و JPMorgan Chase می‌باشد. بانک JPMorgan Chase آنچنان به آینده‌ی زنجیره بلوک امیدوار است که شرکتی جداگانه به نام Quorum division را برای مطالعه بر روی این تکنولوژی و پیاده‌سازی آن اختصاص داده است. این بانک در حال تست روش‌های مختلف برای انجام فرایند‌های مالی است و همچنین یک گواهی سپرده سالانه با نرخ شناور بر اساس دفتر کل توزیع شده صادر کرده است.

اما تنها بانک‌های بزرگ نیستند که درباره‌ی بلاکچین تحقیقات انجام می‌دهند و آن را تست و اجرا می‌کنند. شرکت‌ها و انجمن‌های بانکی نیز وجود دارند به طور خاص برای این کار ایجاد شده‌اند. بانک کانادایی مونترال همراه با تعدادی از بانک‌های اروپایی به عضویت یکی از این انجمن‌ها در آمده است. هدف این انجمن، توسعه‌ی پلتفرمی به نام Batavia برای تأمین مالی تجارت خودروها و الیاف نساجی است. دیگر اعضای انجمن عبارتند از:  CaixaBankدر اسپانیا، UBSدر سوئیس، Commerzbank در آلمان و Erste Group در اروپای شرقی.

و آنچه که در آینده در انتظار ماست

این تکنولوژی می‌تواند بر فرآیند‌های تایید تراکنش‌ها، مدیریت پول، بهینه‌سازی دارایی‌ها و همچنین بسیاری از فرآیند‌های کاری دیگر که به طور کلی میلیاردها دلار هزینه‌ی سالانه برای بانک‌ها به حساب می‌آید، تاثیر شگرفی داشته باشد. بلاکچین زمانبندی‌های ایجاد شده و پذیرفته شده را کاهش می‌دهد؛ مانند زمان لازم برای دریافت وجه وام درخواست داده شده پس از انجام تایید و تصویب آن، زمان لازم برای جابجایی پول از بانکی به بانک دیگر یا به کشوری دیگر، زمان لازم برای پردازش و تایید اطلاعات شخصی مشتریان و غیره.

در آینده نزدیک، بخش بانکی به احتمال زیاد مزایای این رویکرد روشن و پایدار را برای اجرای بلاک چین در فرایندهای خود به دست خواهد آورد. این تکنولوژی باعث افزایش بهره‌وری، سرعت، امنیت و کاهش هزینه‌ها در اکثر عملیات می‌شود و در نتیجه باعث بهبود قابل ملاحظه‌ای در کیفیت خدمات‌رسانی بانک‌ها به کاربران نهایی خواهد شد.